Japonya'da üst meclis seçimlerinde iktidarın hedefi meclis çoğunluğunu korumak
Japonya'da, 20 Temmuz'da düzenlenecek üst meclis seçimlerinde iktidar koalisyonu meclis çoğunluğunu korumayı hedefliyor.
Doğu Asya ülkesi Japonya'da seçmen, ulusal parlamentonun üst kanadı Danışman Meclisi'nin (Sangiin) yeni milletvekillerini belirleyecek.
Üst mecliste her 3 yılda bir, toplam sandalye sayısının yarısının akıbetini belirleyen seçimler 20 Temmuz'da düzenlenecek.
Seçim yarışının kampanya dönemi, bu gece son bulacak ve Japon seçmen yarın sandık başına gidecek.
Mecliste toplamda 248 sandalyenin 125'inin yeni sahibi belirlenecek.
75'i tek koltuklu seçim bölgesinden, kalanı ise 50'si bölgesel seçim blokundan nispi temsil yoluyla seçilecek.
İktidar koalisyonunun üst mecliste sahip olduğu çoğunluğunu koruyup koruyamayacağı yarınki seçimin odak noktası.
Sandalye dağılımı
Üst meclis seçimlerinde, iktidar ve muhalefetin sahip olduğu toplam 123 sandalye aynı şekilde kalırken, diğer 125 sandalyenin yeni sahibi belirlenecek.
Meclis dağılımında şu an itibarıyla iktidardaki Liberal Demokrat Parti (LDP) 62, koalisyon ortağı Komeito ise 13 sandalyeye sahip.
Böylelikle iktidar koalisyonunun 75 sandalyesi bulunuyor.
Anayasal Demokrat Parti (CDP) 16, Nippon Ishin 12 sandalye olmak üzere farklı muhalefet partilerinin toplam 48 sandalyesi bulunuyor.
Kadın adaylar
148 ülkenin analiz edildiği, Haziran 2025 tarihli Dünya Ekonomik Forumu (WEF) Küresel Cinsiyet Farkı Raporu'nda, Japonya 118. sırada yer alıyor.
Şimdiye kadar kadın başbakan seçilmeyen ülkede, bu yılki üst meclis seçimleri için 152 kadın aday meclise girmek için yarışıyor.
Bu sayı, 522 adayın yarıştığı toplam aday pastasında yüzde 30'un altında kaldı.
Tokyo hükümeti, 2025 yılına kadar meclis seçimlerinde kadın aday sayısını en az yüzde 35’e çıkarma hedefini açıklamıştı.
LDP en az 50 sandalye hedefliyor
Japonya Başbakanı İşiba Şigeru liderliğindeki Liberal Demokrat Parti (LDP) meclis çoğunluğunu kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya.
LDP’nin alt mecliste 68 sandalye kaybettiği 2024 genel seçimlerinin ardından, 2025 seçimleri İşiba’nın geleceğini etkileyebilir.
İktidar koalisyonunun üst meclis çoğunluğunu sürdürmesi için elindeki 75 sandalyeye 50 sandalye daha eklemek zorunda.
Böylelikle iktidar koalisyonu en az 50 sandalye kazanarak, bu sayıyı 125'e çıkarmayı hedefliyor. Aksi takdirde meclis çoğunluğu kaybedilecek.
İktidar 50'den az sandalye kazanması halinde, geçen yıl alt mecliste kaybettiği çoğunluğu, bu yıl üst mecliste de yitirmiş olacak.
Öte yandan iktidar, Eylül 2024'te LDP liderliğine seçilen İşiba Şigeru döneminde iki ardışık ulusal seçimde de yenilgiye uğramış olacak.
Olası kötü bir seçim sonucu, Ekim 2024'teki alt meclis seçimlerinde çoğunluğu sağlayamaması sonrasında ortaya çıkan zorlukları artıracak.
Meclis çoğunluğu kaybedilirse iktidar koalisyonu, yasa tasarıları için geçici muhalefet desteği aramak zorunda kalabilir.
İstifa örnekleri
Bu yönde bir seçim sonucu İşiba'nın konumunu LDP'de zayıflatabilir ve bu sonuç İşiba'yı istifaya götürebilir.
LDP'deki lider değişikliği de ülkede yeni bir başbakanın belirlenmesine yol açabilir.
Daha önce yapılan üst meclis seçimlerinde, yenilgi yaşanması durumunda LDP'de lider değişiklikleri yaşanmıştı.
Uno Sosuke 1989'da ve Haşimoto Ryutaro da 1998'de kaybedilen seçimlerin ertesi günü görevlerinden istifa etmişti.
Abe Şinzo da ilk başbakanlık dönemi 2007'deki seçimlerde çoğunluğu kaybetmiş ve takip eden aylarda görevinden ayrılmıştı.
Seçimde çoğunluğu sağlaması halinde ise İşiba liderliğindeki LDP'yi Japonya'da seçimsiz bir 3 yıl bekliyor.
Başbakan İşiba, seçimde meclis çoğunluğunu kaybetmemek için tüm çabayı sarf edeceklerini bildirdi.
Anket ve uzman görüşleri
Mainichi Shimbun gazetesinin anketinde, LDP'nin 27 ila 43, Komeito'nun 4 ila 12, CDP'nin 23 ila 32, Halk İçin Demokratik Parti'nin (DPP) de 11 ila 19 sandalye sayısına erişeceği tahmin ediliyor.
Tokyo Üniversitesi Kamu Politikaları Profesörü Masaki Taniguchi, seçim öncesi LDP içindeki dayanışma eksikliklerine dikkati çekerek, İşiba'nın parti içinde birleşik bir cephe kurmaya öncelik vermesi gerektiğini söyledi.
Keio Üniversitesi Profesörü Jimbo Ken, Nikkei'ye verdiği demeçte, Japonya-ABD tarife müzakerelerinde İşiba'nın sergilediği "strateji eksikliğinin" seçime etkileri olabileceğini belirtti.
Jimbo, İşiba'nın ABD-Japonya ilişkilerinin "doğası gereği özel olduğu yönündeki varsayıma çok fazla güvendiğini" belirterek, önceden diplomatik inisiyatif almayı düşünmediğini savundu.
Sandıkta "pirinç etkisi"
Ülke genelinde artan fiyatlarla mücadele, seçim sonucunu etkileyebilecek önemli odak noktalarından biri olarak öne çıkıyor.
Ülkenin temel gıda maddesi kabul edilen pirincin fiyatı, bir yıl öncesine göre neredeyse iki katına çıktı.
Tokyo hükümeti, artan fiyatları baskılamak amacıyla bu yıl ilk defa şubat ayında yaklaşık 210 bin ton acil durum pirinç rezervini piyasaya sürdü.
Hükümet verilerine göre, mart ayının son haftasında 5 kilogramlık pirincin ortalama fiyatı, geçen yıla kıyasla iki kat artarak 4 bin yene (yaklaşık 28 dolar) yükseldi.
Dönemin Japonya Tarım Bakanı Eto Taku, fiyatların yükseldiği dönemde toplum nezdinde olumsuz tepkiler almasının ardından mayıs ayında istifa etti.
Japonya Maliye Bakanlığı verilerine göre, ülkede özel sektörün pirinç ithalatı sadece mayısta, 2024 yılının toplamının 3,5 katına çıktı.
Verilere göre, mayısta 10 bin 605 ton pirinç ithal edildi. Aylık bazda ithalat rakamı ilk kez 10 bin ton sınırını aştı.