İtalyan ANSA ajansının güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberine göre, İtalya'nın Arnavutluk'ta kurduğu merkezlere Akdeniz’de İtalyan güvenlik güçlerince kurtarılan düzensiz göçmenleri taşımakla görevlendirilen Libra gemisinin gelecek hafta yeni seferine çıkması bekleniyor.
Libra gemisi, 4 ya da 5 Kasım'da Orta Akdeniz'e açılacak ve daha sonra Arnavutluk'taki merkezlere ikinci grup düzensiz göçmen naklini gerçekleştirecek.
İlk düzensiz göçmen grubunu 16 Ekim'de Lampedusa Adası'ndan Arnavutluk Şingin Limanı'na nakleden Libra gemisi, 16 kişinin farklı gerekçelerle İtalya'ya geri götürülmesinden sonra bir süredir Messina Limanı'nda bekletiliyor.
Diğer yandan, Arnavutluk'taki merkezlerle ilgili basına yansıyan iddia da kamuoyunda tartışma konusu oldu.
Faaliyete alınalı iki haftadan fazla süre geçse de şu anda herhangi bir göçmenin bulunmadığı Arnavutluk'taki merkezlerde görev yapan 295 İtalyan polisinin konaklaması için 4-5 yıldızlı otellerin ayarlanması ve bunun yıllık 9 milyon avroya mal olacağı harcama tepkilere yol açtı.
Muhalefet liderleri, Arnavutluk'taki bu merkezler için İtalyan vergi mükelleflerinin parasının israf edildiği görüşünü yineledi.
- Arnavutluk'taki merkezlere 16 Ekim'de nakledilen ilk göçmen grubu mahkeme kararıyla geri taşınmıştı
Roma ile Tiran arasındaki anlaşma uyarınca Arnavutluk'taki iki göçmen merkezine ilk olarak 16 Ekim'de İtalyan donanma gemisi Libra tarafından 16 düzensiz göçmen getirilmişti. 16 düzensiz göçmenden 2'si reşit olmamaları, 2'si de sağlık sorunları sebebiyle İtalya'ya geri gönderilmişti.
Mısır ve Bangladeşlilerden oluşan diğer 12 kişi için Roma Mahkemesi, 18 Ekim'de bu düzensiz göçmenlerin iltica taleplerinin reddedilmesi halinde geri gönderilmeleri gereken menşe ülkelerinin "güvenli ülkeler" statüsünde olmaması sebebiyle Arnavutluk'taki merkezde tutulamayacağına karar vermişti. Bunun üzerine düzensiz göçmenler, 19 Ekim'de İtalyan sahil güvenlik botuyla İtalya'ya geri getirilmişti.
Roma Mahkemesinin bu kararı sonrası Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümeti, 21 Ekim'de Arnavutluk'taki göçmen merkezlerinin işlevselliğini korumak maksadıyla Mısır ve Bangladeş'in de bulunduğu 19 ülkeyi "güvenli ülke" statüsüne alan yeni bir kararnameyi kabul etmişti.
Buna karşılık konuyla ilgili başka bir davaya bakan Bologna Mahkemesi, geri gönderme için güvenli ülkeler listesini belirleyen yeni hükümet kararnamesini, 29 Ekim'de Avrupa Adalet Divanına taşımıştı. Bologna Mahkemesi, güvenliğin belirlenmesinde hangi ölçütlerin kullanılmasının gerektiğini ve İtalyan mevzuatıyla bir ihtilaf ortaya çıkarsa AB hukukunun önceliği ilkesinin geçerli olup olmadığını sormuştu.
- İtalya'nın Arnavutluk'taki "tartışmalı" göçmen merkezleri
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'nın 6 Kasım 2023'te Roma'da imzaladıkları anlaşma, İtalyan güvenlik güçleri tarafından Akdeniz'de kurtarılan düzensiz göçmenlerden bir bölümünün Arnavutluk'a nakledilmesini ve iltica taleplerinin incelenmesi sürecinde burada kalmalarını öngörüyor.
Anlaşma, Avrupa merkezli sivil toplum kuruluşlarının arama kurtarma gemileri tarafından kurtarılan düzensiz göçmenleri, reşit olmayanları, hamile kadınları ve savunmasız kişileri kapsamıyor.
Bu anlaşma, yılda 36 bin kadar düzensiz göçmenin, Arnavutluk'taki bu merkezlere nakledilmesini öngörüyor.
Anlaşma çerçevesinde İtalya, Arnavutluk'un kuzeybatısındaki Şingin Limanı'nda ilk kabul merkezini kurdu ve Gjader bölgesinde ise sonraki prosedürler için tesis ve geri gönderme merkezi oluşturdu. İtalya ile Arnavutluk arasındaki bu protokol, Avrupa Birliği (AB) ülkesinin, kendisine gelen düzensiz göçmenleri, Birlik üyesi olmayan başka bir ülke toprağına göndermesini düzenleyen ilk anlaşma özelliğini taşıyor.
Anlaşmayla oluşturulan bu tesislere yönelik, İtalyan ve yabancı basında yayımlanan bazı haber ve yazılarda ABD'nin Küba yakınındaki askeri hapishanesine atıfla "yeni Guantanamo" eleştirileri yöneltilmişti.
İtalya'da muhalefet partileri de devletin, düzensiz göçmenleri bu merkeze göndermek için yaklaşık 800 milyon avroyu sokağa attığını savunarak hükümete yüklenmişti.
Başbakan Meloni ise İtalya-Arnavutluk protokolünü, düzensiz göçmenlerin ülkeye gelişlerini caydıracak unsur olarak kamuoyuna sunmuştu.